Panie Gorbaczow, niech pan zburzy ten mur! – to znamienne zdanie wypowiedział 12 czerwca 1987 roku do ostatniego radzieckiego przywódcy Ronald Reagan, ówczesny prezydent USA, stojąc pod Bramą Brandenburską przy murze berlińskim. Dwa lata później, w roku 1989, nastąpiła Jesień Ludów: obrady okrągłego stołu i częściowo wolne wybory w Polsce, upadek muru w Berlinie, przewrót w Rumunii, aksamitna rewolucja w Czechosłowacji, bałtycki łańcuch (Litwa, Łotwa, Estonia), co doprowadziło do upadku Bloku Wschodniego.

22 września 2017 roku, dzięki wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy zorganizowało lekcję historii w Muzeum Muru Berlińskiego. W przedsięwzięciu udział wzięli uczniowie Gimnazjum w Zespole Szkół Publicznych w Golczewie oraz XII Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Sportowych im. Sportowców Ziemi Szczecińskiej w Szczecinie.

Młodzież najpierw udała się pod dawne przejście graniczne między Berlinem Wschodnim i Zachodnim – słynne Checkpoint Charlie. Tak podczas zimnej wojny nazwali swój posterunek w Berlinie żołnierze USA. To tutaj w październiku 1961 roku czołgi radzieckie i amerykańskie stanęły naprzeciwko siebie. W tym miejscu usiłowano przedostawać się zza „żelaznej kurtyny” do wolnego świata.Historycy poczdamskiego Centrum Badań nad Historią Współczesną udokumentowali 136 ofiar takich prób w latach 1961–1989. 

Dla upamiętnienia dramatycznych wydarzeń otwarto Muzeum Muru Berlińskiego przy Checkpoint Charlie. Utrwalono tu historię podzielonego miasta, budowę muru oraz walkę o prawa człowieka. Najwięcej miejsca poświęcono ucieczkom, jakie podejmowali mieszkańcy wschodniej części kraju. Ten stan trwał przez 28 lat, 2 miesiące i 27 dni. Oprowadzający młodzież po obiekcie dr Tomasz Ślepowroński podkreślił, iż mur berliński to nie tyle symbol podziału Europy i świata na dwa wrogie systemy, ile symbol klęski komunizmu oraz władz Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Szacuje się, że ok. 3,5 miliona Niemców uciekło na Zachód przez Berlin. 

Kolejny etap lekcji stanowił spacer ulicami stolicy Niemiec, znaczony fragmentami muru lub śladami po nim. Uczniowie minęli Muzeum Totalitaryzmu, szli ulicą 17 Czerwca 1953 (data powstania robotników Berlina Wschodniego), zobaczyli budynek Bundesratu, Placem Poczdamskim i bocznymi uliczkami dotarli do niedawnej „strefy śmierci” i miejsca, gdzie znajdował się bunkier wodza III Rzeszy. Zatrzymali się przed Bramą Brandenburską, w ciszy obejrzeli Pomnik Pomordowanych Żydów Europy, a lekcję zakończyli przed imponującym gmachem Bundestagu. 

 

oprac. Ewa Sobota