Na wydarzenie to musimy spojrzeć przez pryzmat daty granicznej, jaką był rok 1989. Przed 1989 r., mówiąc o ofiarach śmiertelnych, mamy do czynienia z pamięcią zacieraną – anonimowość i nieznane miejsca pochówków stanowią jej synonimy. Pamięć ta pojawia się m.in. w wierszu „Podzwonne”:
Gdzieś na Cmentarzu Ku Słońcu
Są bezimienne mogiły.
Nagie, bezlistne drzewa
Skrwawione zwłoki ich skryły.
Po przemianach systemowych w Polsce na światło dzienne wydobywa się pamięć przywracana, której pragną poszkodowani z 1970 r. Domagają się przywrócenia ich do społecznej pamięci, ponieważ wcześniej ich miejsce znajdowało się w oficjalnej społecznej niepamięci.
Specjalnie dla Państwa przygotowaliśmy przewodnik po grobach ofiar Grudnia ’70 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie jako przykład pamięci przywracanej. Okazją ku temu była przypadająca w tym roku 43. rocznica grudniowych wydarzeń.
