W dniach 6 lutego – 5 kwietnia 1989, po raz pierwszy w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, toczyły się negocjacje między władzą komunistyczną, częścią opozycji demokratycznej i stroną kościelną (Kościoły Katolicki i Ewangelicko-Augsburski). Przy meblu głównym – okrągłym stole, który stanął w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie – zasiadło 58 osób.

Zasadnicze negocjacje toczyły się w kilkunastu podzespołach (zwanych podstolikami), a także podczas spotkań liderów stron w podwarszawskiej Magdalence. Mimo wielu rozbieżności między stronami udało się uzgodnić kwestie kluczowe dla późniejszych przemian ustrojowych w Polsce, które potoczyły się lawinowo. Były to zmiany prawne, a najważniejsze z nich to możliwość legalnego działania „Solidarności”, utworzenie urzędu Prezydenta PRL z licznymi kompetencjami, przeprowadzenie częściowo wolnych wyborów do Sejmu (następne miały być wolne), utworzenie Senatu, do którego wybory miały być już całkowicie wolne, oraz Krajowej Rady Sądownictwa, mającej stać na staży niezawisłości sędziów.

Historyczne znaczenie Okrągłego Stołu jest przedmiotem dyskusji. Krytycy uważają, że nie wykorzystano w pełni szansy na systemowe zmiany ustrojowe i polityczne. Obrońcy utrzymują że był to twórczy kompromis, którego owocem była bezkrwawa zmiana systemu.

Pliki do pobrania