Zapraszamy do wspólnego świętowania piątej rocznicy otwarcia Centrum Dialogu Przełomy – najmłodszego oddziału Muzeum Narodowego w Szczecinie. Ze względu na pandemię musieliśmy zmodyfikować plany i przenieść obchody do świata wirtualnego, liczymy jednak, że nasze propozycje będę choć namiastką uczczenia ważnej dla nas rocznicy.

Zapraszamy do śledzenia naszych kanałów na portalu społecznościowym Facebook:

oraz dwóch serwisów internetowych:

MNS–CDP zostało oficjalnie otwarte 24 stycznia 2016 roku, dokładnie w 45. rocznicę Stycznia '71, strajku, który stanowił przełom w relacjach władza–społeczeństwo PRL. Wiele spośród osób, biorących udział w proteście zasiliło potem szeregi opozycji przedsierpniowej, budowały „Solidarność”, podtrzymały nadzieję na zmiany po wprowadzeniu stanu wojennego, a następnie doprowadziły do demontażu systemu. Między innymi Styczniowi '71 została poświęcona podziemna wystawa, znajdująca się w pawilonie autorstwa Roberta Koniecznego, usytuowanym na placu Solidarności. Ekspozycja opowiada też o innych wyjątkowych momentach w powojennej historii miasta, które zmieniły dzieje nie tylko Szczecina, Pomorza Zachodniego, ale też Polski i Europy.

Przez pięć lat w MNS–CDP gościło prawie 200 tysięcy osób, otwartych zostało kilkadziesiąt wystaw czasowych – w pawilonie, ale też plenerowych, na placu – dachu muzeum. Tam też odbywały się wernisaże, happeningi, koncerty, spektakle teatralne, pikniki rodzinne, place zabaw w trakcie Nocy Muzeów, akcje Światła Pamięci. W przestrzeniach MNS–CDP odbywały się debaty, promocje książek, spotkania ze świadkami historii, pokazy filmowe. W poszczególnych salach miały miejsce lekcje muzealne i warsztaty, młodzież wyjeżdżała też razem z nami w miejsca historyczne w kraju i za granicą. W projektach edukacyjnych różnego typu uczestniczyli uczniowie szkół wszystkich szczebli ze Szczecina i regionu, brali też udział w konkursach plastycznych, literackich i historycznych. Z kolei nauczyciele chętnie uczestniczyli w konferencjach metodycznych. Również z myślą o nich powstała seria wydawnicza MNS–CDP, prezentująca kluczowe społeczno-polityczne przełomy.

Rocznica to pretekst do podsumowań. Na stronach MNS, MNS–CDP i stronie MNS–CDP na Facebooku umieścimy kilka filmów: przypominający budowę pawilonu i działalność prowadzoną przez MNS–CDP przed otwarciem budynku, czy opowiadający o najważniejszych wydarzeniach, które miały miejsce w MNS–CDP od chwili otwarcia. Pod koniec lutego na placu Solidarności stanie wystawa, będzie można na niej obejrzeć najciekawsze zdjęcia rejestrujące projekty cieszące się największym uznaniem publiczności. W sieci pokażemy z kolei wystawę najciekawszych zbiorów MNS–CDP pod tytułem „To, co najważniejsze”. Znalazły się na niej m.in.: zdjęcia, dokumenty, pamiętniki, listy, przedmioty życia codziennego, militaria, ubiory, grafiki artystyczne, plakaty, mapy, banknoty, monety, medale i szereg innych pamiątek przekazanych przez szczecinian i mieszkańców Pomorza Zachodniego (choć nie tylko). To obiekty z czasu zaborów, pierwszej i drugiej wojny światowej, międzywojnia, PRL. Jak tylko będzie to możliwe, wystawa zostanie udostępniona publiczności w Sali edukacyjnej/magazynie otwartym MNS–CDP.

Pomimo pandemii i zamknięcia MNS–CDP od marca 2020 roku oddział prowadził działalność, a jej efekty będzie można obejrzeć na specjalnie przygotowanej prezentacji „2020 – dziwny rok w »Przełomach«”. Kolejna – „Skarby czasu zarazy” pokaże, o jakie obiekty wzbogaciły się zbiory MNS–CDP pomimo pandemii. Najstarszy pochodzi z drugiej połowy XIX wieku, najmłodsze są świadectwem zmiany systemu w 1989 roku. Pokażemy też film z występami laureatów konkursu dla przedszkolaków „Śpiewający mały patriota” – rywalizacja została przeprowadzona oczywiście online.

W niełatwej organizacji wirtualnych obchodów wsparł nas Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, przygotowując filmy z wypowiedziami na temat MNS–CDP Olgierda Geblewicza – Marszałka Województwa, Roberta Koniecznego – autora projektu budynku MNS–CDP, czy reprezentantów środowisk świadków historii: Jolanty Szyłkowskiej, prezes szczecińskiego oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Edwarda Radziewicza – lidera strajków w porcie szczecińskim w sierpniu 1988 r. Swoimi refleksjami zgodzili się też podzielić historycy – prof. Krzysztof Kowalczyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie oraz dr Michał Siedziako ze szczecińskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

Finałem będzie premiera utworu oraz teledysku inspirowanych zawartymi w nazwie Muzeum „Przełomami”. Kto go wykona? Niespodzianka!

Zachęcamy Państwa do dzielenia się wspomnieniami i przemyśleniami na temat Przełomów – na razie w sieci. Wiosną planujemy przeprowadzenie kilku debat (online), w których o MNS–CDP dyskutować będą historycy, psycholodzy, socjolodzy, świadkowie historii i nauczyciele.

Mamy nadzieję, że jak tylko pandemia ustąpi, spotkamy się przy urodzinowym torcie i porozmawiamy już nie tyle o przeszłości, ile o tym, co przed nami. I oczywiście zaprosimy do udziału w naszych tegorocznych projektach, które już przygotowujemy.