1 czerwca 2022 roku w Muzeum Narodowym w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy gościł Joachim Gauck, były prezydent Niemiec (2012 – 2017), były Pełnomocnik Federalny ds. Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa STASI. Wizyta jednej z najbardziej znanych postaci Europy Środkowo-Wschodniej, kojarzonej z końcem reżimu komunistycznego, w muzeum poświęconym polskiej (i nie tylko) drodze do wolności – miała charakter symboliczny.
Joachim Gauck był w czasach NRD luterańskim pastorem, jednocześnie , jako współpracował z opozycją. W 1990 roku włączał się w zmianę systemu, m.in. stając na czele partii Nowe Forum i wspierając ruch obywatelski, którego członkowie jesienią 1990 roku zaczęli zabezpieczać akta policji bezpieczeństwa NRD – STASI. To właśnie on stanął na czele urzędu utworzonego, by badać akta i opracować system ich udostępniania. Dziesięć lat później, gdy w Polsce utworzono Instytut Pamięci Narodowej, przekonywał do tego, aby nie bać się dyskusji na tematy niewygodne i bolesne. Jak powiedział: „żaden naród nie został uzdrowiony przez milczenie”.
Joachim Gauck wielokrotnie nawoływał do budowania mostów w społeczeństwie. W Szczecinie gościł wcześniej w 2005 roku podczas obchodów 25. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”. Mówił wtedy m.in. o materiałach STASI, śledzącej wszystkie polskie przełomy społeczno-polityczne. Po raz drugi przyjechał do Szczecina już jako prezydent Niemiec i razem z prezydentem Andrzejem Dudą odwiedził Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni.
Tym razem były prezydent Niemiec przyjechał na zaproszenie rektora Uniwersytetu Szczecińskiego, prof. Waldemara Tarczyńskiego. Wraz z przedstawicielami krajów Grupy Wyszehradzkiej uczestniczył w dyskusji „Quo vadis Europo”. Pretekstem do jej zwołania było przyznanie mu nagrody Fundacji św. Wojciecha „za wolność, pokój i współpracę w Europie”. Podczas debaty były prezydent Niemiec nawiązał do obecnej, trudnej sytuacji w Europie. Mówił, że naturalną reakcją na zmiany jest strach. Podkreślił wielką wagę otwarcia na różne poglądy i idee, przypominając, że w wolnym społeczeństwie nigdy wszyscy nie będą jednakowi i należy to uszanować, a nie szukać wrogów w ludziach inaczej myślących.
Po południu Joachim Gauck złożył kwiaty pod Pomnikiem Ofiar Grudnia 1970. Następnie zwiedził wystawę stałą MNS–CDP. Był zainteresowany i poruszony zaprezentowanymi tam przełomowymi wydarzeniami. Wyraził wolę szczegółowego poznania ekspozycji, przyjął też zaproszenie na debatę poświęconą lustracji i dekomunizacji, która planowana jest na jesień tego roku.