W piątek, 16 grudnia 2022 roku, w przeddzień 52. rocznicy szczecińskiego Grudnia '70, Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy zorganizowało wyjazdową lekcję historii, a jej celem było zwiedzenie Muzeum Żydowskiego w stolicy Niemiec (Jüdisches Museum Berlin).

Muzeum dokumentujące stosunki żydowsko-niemieckie składa się z dwóch części: Kollegienhaus (dawnego budynku sądowego) oraz z gmachu wybudowanego specjalnie na potrzeby nowoczesnego muzeum, zaprojektowanego przez Daniela Libeskinda, które otwarto 9 września 2001 roku. Przez budynek ten przebiega wertykalnie pięć przestrzeni nazywanych Voids („pustki”); nie są one oświetlane sztucznie, klimatyzowane czy ogrzewane, ich ściany zrobione są z surowego betonu. Oprowadzająca uczestników po obiekcie dr Magdalena Semczyszyn, badaczka relacji polsko-żydowskich, zwróciła uwagę na oryginalny kształt budowli; poprzez zastosowanie przeplatających się trójkątów i zygzakowatych linii, nawiązuje on do kształtu ściśniętej, nieregularnej gwiazdy. Wyczerpująco objaśniła przejścia nazywane Die Achsen, „osie”, symbolizujące trzy poziomy żydowskiej obecności w Berlinie – (Achse der Kontinuität, „oś ciągłości”) symbolizuje ciągłość berlińskiej historii; od niej odchodzą pozostałe trasy – (Achse des Exils, „oś emigracji”), prowadząca poprzez ciężkie drzwi do Ogrodu Wypędzonych (Garten des Exils) oraz ciemną Achse des Holocaust, „oś Holokaustu”, prowadzącą do Wieży Holokaustu (Holocaust-Turm).

Warto wspomnieć też o idei Otto Freundlicha, wybitnego artysty, przeciwnika i ofiary nazistów; chciał on postawić w całej Europie monumentalne rzeźby o wysokości 20–30 metrów, aby stanowiły największą międzynarodową plenerową ekspozycję sztuki, łączącą kraje i narody. Najsilniejsze emocje w uczniach wzbudziła przestrzeń, w której znajdują się rzeźby Menaszego Kadiszmana pt. Shalechet – metalowe ludzkie twarze z ustami otwartymi do krzyku, pokrywające podłogę i zmuszające zwiedzających do przejścia po nich.

Wycieczkę zwieńczył przejazd autokarem reprezentacyjnymi ulicami stolicy Niemiec, znaczonymi symbolami przeszłości dawnej i bliższej – Statuą Wolności, Bramą Brandenburską, wieżą telewizyjną, Reichstagiem i Uniwersytetem im. Humboldta.

Wydarzenie, w którym wzięła udział młodzież z IX Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bohaterów Monte Cassino w Szczecinie, w całości sfinansowało konsorcjum Sieć Ziem Zachodnich i Północnych.

oprac. Ewa Sobota