Wymiana ludnościW pierwszych miesiącach 1945 r. władze niemieckie przeprowadziły przymusową ewakuację ludności z Pomorza Zachodniego, zaraz jednak po zakończeniu działań wojennych Niemcy zaczęli wracać do swoich domów.

Pierwsze deportacje przeprowadzono w czerwcu 1945 r., a druga fala wysiedleń miała miejsce w okresie od listopada do grudnia 1945 r., kiedy za zgodą władz radzieckich polskie władze lokalne zorganizowały wysiedlenie ok. 290 tys. Niemców. Największa akcja wysiedlania ludności niemieckiej trwała od lutego 1946 r. do października 1947 r. i wysiedlono wówczas ok. 470 tys. osób. Z braku siły roboczej pozostawiono jednak na Pomorzu Zachodnim ok. 30 tys. Niemców zatrudnionych przeważnie w rolnictwie. Mogli oni wyjechać do Niemiec dopiero w latach 1954-1959 w ramach akcji łączenia rodzin.

Na wyludnione tereny Pomorza Zachodniego natychmiast po przejściu frontu zaczęli napływać polscy osadnicy. Przybywali repatrianci i reemigranci z terytorium ZSRS, reemigranci z Europy Zachodniej, przesiedleńcy z południowej i centralnej Polski. Początkowo była to akcja spontaniczna, ale wkrótce rozpoczął zorganizowaną działalność Państwowy Urząd Repatriacyjny. Nowi osadnicy przybywali w większości z ziem dawnych Polski – 65%, natomiast dawni mieszkańcy Kresów stanowili 29% (w 1950 r.).

Wśród nowych mieszkańców Pomorza Zachodniego znalazło się również ok. 50 tys. Ukraińców przesiedlonych przymusowo w ramach akcji „Wisła” w latach 1947-1950. Przez krótki okres liczną grupę mieszkańców Szczecina stanowili Żydzi pochodzący z terenów ZSRS. Latem 1946 r. społeczność ta liczyła ponad 30 tys. osób, a w połowie lat 50. zmniejszyła się w wyniku wyjazdów do ok. 2 tys. Na Pomorzu Zachodnim swoją druga ojczyznę znalazło również kilka tysięcy Greków i Macedończyków.

W 1948 r. zakończył się okres wielkich ruchów migracyjnych. O dalszym wzroście liczby ludności decydował głównie przyrost naturalny, który przez wiele lat był na tym terenie jednym z najwyższych w kraju. Wyjątkowość Pomorza Zachodniego polega na tym, że w ciągu kilku lat powojennych lat dokonała się prawie całkowita wymiana ludności, a nowi mieszkańcy pochodzący z różnych części przedwojennego państwa polskiego długo poszukiwali swej tożsamości.