Wystawa „PRL – bieguny pamięci” została zaplanowana jako główne wydarzenie towarzyszące siódmej rocznicy otwarcia Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy. Jej celem jest pokazanie różnych odcieni życia w Polsce Ludowej. Szara codzienność zwykłego obywatela, zarówno tego, który podporządkowywał się systemowi, jak i tego podejmującego walkę o lepszą Polskę, zestawiona została z życiem partyjnych elit, wolnych od skutków kryzysu ekonomicznego czy represji władz.
Ekspozycja pokazuje, że w tamtych czasach były dwie prawdy: „jedyna słuszna” prawda, wykorzystywana do indoktrynacji społeczeństwa, a w kontrze do niej znajdowała się ta druga prawda, którą głosili ludzie niezgadzający się z zakłamaniem narzucanym przez politykę komunistycznego państwa.
Walka o uchronienie od zapomnienia historii przodków oraz o wolność i lepszy byt nie była zjawiskiem powszechnym. Większość bała się i wolała biernie czekać, aż odważni wygrają w ich imieniu. Nie brakowało też ludzkich dramatów. Partia potrafiła kusić, a działanie w opozycji wiązało się z ogromnym ryzykiem. Człowiek stawiał sobie pytanie, czy lepsze jest spokojne życie niewolnika systemu, czy lepiej zaryzykować, skazać się na represje i życie w strachu, lecz w imię wyższego dobra i bezcennej wolności.
Wstępem do wystawy będzie zaprezentowanie, jak wyglądały realia i problemy w czasie kształtowania się PRL-u oraz charakterystyka przemian kończących epokę. Zwieńczeniem będzie natomiast zestawienie dwóch światów z obu stron żelaznej kurtyny.
Wśród wystawionych muzealiów są m.in.:
- dokumenty Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego - zdjęcia zniszczonego Szczecina
- zszywka – „Kurier Szczeciński”
- przypinka i naszywka „Trzymamy straż nad Odrą”
- dokumenty szczecińskich pionierów
- obiekty znalezione po wojnie w szczecińskich domach
- sukienka i spódnica z Dany
- książeczka walutowa Waldemara Fiedorowicza, z lat 80. XX wieku
- sztućce z Baru Extra
- karta pocztowa z restauracją „Kaskada” (1966)
- dokument sporządzony w językach polskim i rosyjskim, potwierdzający zajęcie mieszkania przez Wojewódzki Urząd Informacji i Propagandy w Szczecinie, Szczecin 1945
- pudełko po papierosach Mocne z napisem „Miesiąc pogłębienia przyjaźni polsko-radzieckiej 07.10–07.11.1949”
- ręcznik z obrazkiem Fiata 126p i napisem „TOS Opole życzy ci szerokiej drogi, pamiętaj o auto-casco”, Frotex, Prudnik, lata 70. XX wieku
- notatnik agitatora, nr 3, luty 1956 – Wydział Propagandy i Agitacji KC PZPR
- metalowa przypinka z wizerunkiem W. Lenina
- pocztówka z napisem „PZPR Partią klasy robotniczej, X Zjazd PZPR, Warszawa 29.06.1986”
- porządek obrad I Zjazdu PPR w Warszawie w 1945 roku
- karta uczestnictwa w Zjeździe Delegatów PPR w Warszawie 1945 roku
- reklamówka na zakupy, Komitet Zakładowy PZPR Zakładów Chemicznych, Police
- mosiężna tabliczka z napisem „Placówka ORMO ul. Dubois 30 czynna w piątki od godz. 17:00–22:00”; ściągnięta z placówki przez pracownika ADM w 1989 roku
- pieczątka „Zakładowa Placówka ORMO przy Stoczni Odra”
- pałka milicyjna
- propagandowy napis „Zamach na „Solidarność” zamachem na konstytucję”
- informacja propagandowa zachęcająca do bojkotu pochodów 1 maja
- listy z emigracji
- plakaty wieszane w tramwajach podczas strajku
- pałka stoczniowa wykonana z kabla, przekazana Teresie Urbanik-Andrzejewskiej przez jednego ze stoczniowców, Szczecin, lata 70.–80. XX wieku.
- ulotki strajkowe
- plakat z napisem „Solidarność. Walka na murach! O prawdziwy dostęp społeczeństwa do środków masowego przekazu”
- „O wolność”, pismo Komitetu Obrony Więzionych i Prześladowanych za Przekonania, r. 1, nr 2
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy
plac Solidarności 1, sala edukacyjna / magazyn otwarty
26 stycznia – 2 lipca 2023
Wernisaż: 25 stycznia 2023 godz. 17.15
Kuratorka: Paula Sendra
Aranżacja wystawy: Agnieszka Kuchcińska-Kurcz, Paula Sendra
Organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mecenas Muzeum Narodowego w Szczecinie: PKO Bank Polski